با وجود افزایش آگاهی عمومی درباره ارتباط سولاریوم با سرطان پوست، برخی افراد همچنان برای از بین بردن رنگ‌پریدگی زمستانی از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند. اما یک پژوهش جدید، عدد مشخصی برای میزان افزایش خطر مرگبارترین نوع سرطان پوست یعنی ملانوم ارائه کرده است.

این تحقیق نشان داد استفاده از سولاریوم با افزایش تقریباً سه‌برابری خطر ابتلا به ملانوم همراه است؛ افزایشی که ناشی از آسیب DNA در برخی سلول‌های پوستی است. قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش (UV)، چه از طریق نور خورشید و چه از طریق سولاریوم، یکی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به ملانوم محسوب می‌شود.

دکتر «پدرام گرامی»، نویسنده اصلی این مطالعه و مدیر مؤسسه سرطان پوست در مرکز پزشکی نورث‌وسترن شیکاگو، می‌گوید: «افرادی که از سولاریوم استفاده می‌کردند، در مقایسه با سایر بیماران یک کلینیک پرخطر سرطان پوست، جهش‌های ژنتیکی بیشتری در سلول‌های پوستی خود داشتند؛ در حالی که از نظر سایر عوامل خطر سرطان پوست تفاوتی میان آن‌ها وجود نداشت.»

به گفته او، آسیب DNA حتی در بخش‌هایی از پوست این افراد مشاهده شد که معمولاً در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیرند؛ موضوعی که در افرادی با قرارگیری در معرض آفتاب طبیعی کمتر دیده می‌شود.

کاربران سولاریوم در معرض جهش‌های بیشتر سلول‌های پوستی

در این مطالعه، پرونده سلامت حدود ۳ هزار نفر از کاربران سولاریوم در سنین ۱۸ تا ۷۰ سال بررسی و با حدود ۳ هزار فرد هم‌سن که سابقه استفاده از سولاریوم نداشتند مقایسه شد.

نتایج نشان داد ملانوم در ۵ درصد از کاربران سولاریوم تشخیص داده شده بود، در حالی که این رقم در افراد غیرکاربر حدود ۲ درصد بود. حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، جنس، سابقه آفتاب‌سوختگی و سابقه خانوادگی، استفاده از سولاریوم با افزایش ۲.۸۵ برابری خطر ابتلا به ملانوم همراه بود.

بیشترین خطر مربوط به افرادی بود که بیش از ۲۰۰ بار از سولاریوم استفاده کرده بودند؛ در این گروه، خطر ابتلا تا ۸ برابر افزایش داشت. افرادی که ۱۰ تا ۵۰ بار از این دستگاه‌ها استفاده کرده بودند نیز با افزایش دوبرابری خطر مواجه بودند.

پژوهشگران همچنین DNA تک‌سلولی ۱۸۲ ملانوسیت (سلول‌های تولیدکننده رنگدانه پوست) را بررسی کردند و دریافتند سلول‌های کاربران سولاریوم تقریباً دو برابر بیشتر از گروه کنترل دچار جهش ژنتیکی شده‌اند.

ملانوم چیست؟

ملانوم نوعی سرطان پوست است که زمانی ایجاد می‌شود که ملانوسیت‌ها به‌صورت کنترل‌نشده رشد کنند. اگرچه شیوع آن کمتر از برخی دیگر از سرطان‌های پوست است، اما خطرناک‌تر محسوب می‌شود، زیرا در صورت تشخیص دیرهنگام، احتمال گسترش آن به سایر اندام‌ها بیشتر است.

ملانوم چه ظاهری دارد؟

اولین نشانه‌های ملانوم معمولاً به صورت تغییر در یک خال قدیمی ظاهر می‌شود. متخصصان پوست توصیه می‌کنند به قانون «ABCDE» در بررسی خال‌ها توجه شود:

• A – عدم تقارن
• B – حاشیه‌های نامنظم یا دندانه‌دار
• C – تغییر یا ناهمگونی رنگ
• D – قطر بیش از حدود ۶ میلی‌متر (بزرگ‌تر از پاک‌کن مداد)
• E – تغییر در اندازه، شکل یا رنگ

هر خالی که در حال رشد باشد، ضخیم شود، تغییر رنگ دهد یا با درد، خارش یا خونریزی همراه شود، باید توسط متخصص پوست بررسی شود. همچنین بروز هر لکه تیره جدید یا رشد غیرعادی روی پوست را باید جدی گرفت.

در صورت تشخیص زودهنگام، نرخ بقای پنج‌ساله ملانوم حدود ۹۸ درصد است.

آیا آفتاب گرفتن هم همین خطر را دارد؟

این پژوهش تأیید می‌کند که اشعه فرابنفش سولاریوم با نور خورشید متفاوت و خطرناک‌تر است. دستگاه‌های سولاریوم ۱۰ تا ۱۵ برابر بیشتر از خورشید اشعه UVA ساطع می‌کنند. با این حال، هم سولاریوم و هم آفتاب گرفتن طولانی‌مدت می‌توانند باعث دریافت بیش از حد اشعه UV و افزایش خطر سرطان پوست شوند.

چگونه خطر ابتلا به ملانوم را کاهش دهیم؟

متخصصان تأکید می‌کنند هیچ میزان استفاده‌ای از سولاریوم ایمن نیست و بهترین اقدام، کنار گذاشتن کامل این دستگاه‌هاست. اگر تمایل به برنزه شدن دارید، استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌های برنزه‌کننده بدون آفتاب گزینه‌ای ایمن‌تر است.

راهکارهای دیگر برای کاهش خطر شامل موارد زیر است:

• استفاده روزانه از ضدآفتاب با طیف وسیع و SPF ۳۰ یا بالاتر
• تمدید ضدآفتاب هر ۲ تا ۳ ساعت در فضای باز
• پرهیز از آفتاب شدید نیمروز
• پوشیدن لباس‌های محافظ در برابر آفتاب
• ماندن در سایه تا حد امکان
• مراجعه منظم به متخصص پوست و توجه به هرگونه تغییر پوستی مشکوک

به گفته متخصصان، آگاهی، پیشگیری و تشخیص زودهنگام، بهترین شانس برای درمان موفق سرطان پوست را فراهم می‌کند.

منبع: everydayhealth