سه مطالعه جدید نشان می‌دهد:

1. تولید برخی ترکیبات توسط باکتری‌های روده هنگام هضم فیبر می‌تواند خطر سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.
2. نوشیدن شیر ممکن است باکتری‌های مفید روده را افزایش دهد، در حالی که مصرف پنیر می‌تواند سطح برخی باکتری‌های حمایت‌کننده از سلامت روده را کاهش دهد.
3. کیفیت و تنوع غذایی تأثیر بیشتری بر میکروبیوم روده دارند تا رعایت یک رژیم غذایی خاص.

میکروبیوم روده و اهمیت آن

میکروبیوم روده به مجموعه میکروب‌هایی گفته می‌شود که در روده زندگی می‌کنند و نقش مهمی در سلامت عمومی دارند. این میکروب‌ها علاوه بر کمک به هضم غذا، می‌توانند سیستم ایمنی بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهند.

عدم تعادل در میکروبیوم روده با بیماری‌هایی مانند بیماری التهابی روده (IBD)، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری قلبی، چاقی، دیابت نوع ۲ و افسردگی مرتبط است.

با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توان سلامت روده را بهبود داد، اما برخی غذاها اثرات بیشتری دارند.

فیبر غذایی و کاهش خطر سرطان

اکثر بزرگسالان فیبر کافی مصرف نمی‌کنند. فیبر بخشی از گیاهان است که هضم آن توسط انسان ممکن نیست، اما باکتری‌های روده آن را می‌خورند و متابولیت‌های مفیدی تولید می‌کنند.

مطالعه‌ای منتشر شده در Nature Metabolism (ژانویه ۲۰۲۵) نشان می‌دهد که اسیدهای چرب کوتاه زنجیر مانند پروپیونات و بوتیرات که در اثر هضم فیبر تولید می‌شوند، می‌توانند فعالیت ژن‌ها را تغییر دهند و رشد سلول‌های سرطانی روده را مهار کنند و حتی برای از بین بردن این سلول‌ها برنامه‌ریزی کنند.

این یافته‌ها می‌توانند توضیحی برای ارتباط رژیم غذایی پر فیبر و کاهش خطر سرطان روده بزرگ ارائه دهند.

شیر و سلامت روده

مطالعه‌ای در مجله Nutrients نشان می‌دهد که انواع محصولات لبنی اثر متفاوتی بر میکروبیوم روده دارند.

• نوشیدن شیر با افزایش باکتری‌های مفید مانند Faecalibacterium و Akkermansia مرتبط است که به یکپارچگی روده، کاهش التهاب و کاهش خطر بیماری‌هایی مانند IBD کمک می‌کنند.
• مصرف بیشتر پنیر با کاهش تنوع باکتری‌ها و کاهش باکتری Bacteroides همراه بود، اگرچه نقش آن پیچیده است و می‌تواند هم مفید و هم مضر باشد.

نتایج نشان می‌دهد که شیر می‌تواند سلامت روده و تنوع میکروبی را افزایش دهد، اما تحقیقات بیشتری برای ارائه توصیه‌های دقیق غذایی لازم است.

تنوع و کیفیت غذا؛ کلید سلامت روده

مطالعه‌ای بزرگ روی بیش از ۲۱,۰۰۰ نفر در آمریکا، بریتانیا و ایتالیا نشان می‌دهد که کیفیت و تنوع غذایی تأثیر بیشتری بر میکروبیوم روده دارند تا دنبال کردن یک رژیم غذایی خاص.

• رژیم‌های وگان و گیاه‌خواری معمولاً باکتری‌های بیشتری دارند که فیبر را تخمیر می‌کنند و اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیر تولید می‌کنند.
• رژیم‌های گوشت‌خوار در صورت مصرف میوه‌ها و سبزیجات متنوع و غنی از فیبر نیز می‌توانند سطح بالایی از میکروب‌های مفید داشته باشند، مشابه رژیم‌های گیاهی.

به گفته متخصصان، هرچه تنوع بیشتری از غذاهای گیاهی مصرف کنیم، تنوع میکروب‌های مفید روده نیز بیشتر می‌شود. هر نوع فیبر متفاوت، باکتری‌های خاصی را تحریک می‌کند که با هم سلامت روده را ارتقا می‌دهند.